ตำนานพระธาตุแจ่โหว้ ซึ่งได้กล่าวว่าแต่งขึ้นในปี จุลศักราช 1088 พ.ศ. 2269 เดือน 7 ออก 5 ค่ำ ได้กล่าวถึงพญาลิ้นก่าน ได้ให้ราษฎรในเมืองได้รีบเร่งขุดคูเมืองเพื่อป้องกัน จ๊างปู้ก่ำงาเขียวจากตำนานพระธาตุแจ่โหว้ ประวัติเมืองพะเยา ประวัติเมืองน่าน เวียงห้าวน่าจะก่อสร้างเมืองประมาณ 670 ปี ในช่วงรุ่งเรืองสมัยนั้น เวียงห้าวจึงเป็นเมืองหน้าด่านที่เป็นเส้นทางเดินทัพทำสงครามและติดต่อเชื่อมสัมพันธ์ไมตรีกับอาณาจักรสุโขทัยเวียงห้าวจึงเป็นเมืองหน้าด่านที่สำคัญประการหนึ่ง
เวียงฮางหรือเวียงห้าว
ตั้งอยู่ในเขตบ้านปาง ตำบลคือเวียง อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา เส้นรุ้งที่19 องศา 4 ลิปดา 28 ฟิลิปดาเหนือ เส้นแวงที่ 100 องศา 0 ลิปดา 59 ฟิลิปดาตะวันออก อยู่ห่างจากเวียงหม้าย 2 กิโลเมตร ห่างจากชุมชนบ้านถ้ำ 3 กิโลเมตร ที่ตั้งของเวียงห้าว อยู่บนเนินเป็นลอนลูกคลื่น มีเนินเขาโดด ๆ ค่อนข้างสูง เป็นที่ตั้งขององค์พระธาตุแจ้โหว้ มีรูปร่างไม่สม่ำเสมอ เพราะขุดคูไปตามภูมิประเทศ ผังเมืองวางตัวในแนวทิศตะวันออก-ตะวันตก มีขนาดกว้างประมาณ 900 เมตร ยาว 1,500 เมตรมีคูชั้นเดียวคันดินขนาบสองข้าง คูกว้างประมาณ 18.5 เมตร คันดินกว้างประมาณ 4.6 เมตร คูคันดินมีสภาพค่อนข้างดี ตอนกลางเวียงมีคูน้ำคันดินผ่ากลาง เชื่อมต่อระหว่างคูเวียงด้านเหนือกับด้านใต้ คูกว้างประมาณ 16 เมตรคันดินกว้างประมาณ 8 เมตร มีห้วยร่องขุยไหลผ่านทางทิศตะวันตกและลำน้ำร่องช้างไหลผ่านตะวันออก กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติ โดยทำทะเบียนค้นจากการสำรวจแหล่งโบราณคดีเวียงฮาง (พย.29-0007) เวียงห้าวน่าจะเป็นเมืองโบราณที่น่าจะมีการก่อสร้างถึง 2 ครั้ง ครั้งแรกจะมีค่อนข้างเล็กมีขอบเขตอยู่เฉพาะบริเวณเนินเขาและไหล่เขาทิศตะวันตก และเป็นลักษณะการอยู่อาศัยเพียงชั่วคราวชุมชนยังคงอาศัยอยู่นอกเมือง ต่อมามีการขยายอยู่อย่างถาวรขึ้นไปจดลำน้ำร่องช้างจากการสำรวจของกองโบราณคดี พบเศษภาชนะดินเผา เครื่องหิน เครื่องเคลือบ เครื่องถ้วยจีนราชวงค์เหม็ง ก็น่าจะมีอายุราว พุทธศตวรรษที่ 21 (พ.ศ.2000-2100) และมีองค์พระธาตุแจ่โหว้ลักษณะศิลปกรรมแบบเจดีย์พื้นเมืองล้านนาแรกเมืองน่าจะมีอายุราวประมาณ พุทธศตวรรษที่ 19
ตั้งอยู่ในเขตบ้านปาง ตำบลคือเวียง อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา เส้นรุ้งที่19 องศา 4 ลิปดา 28 ฟิลิปดาเหนือ เส้นแวงที่ 100 องศา 0 ลิปดา 59 ฟิลิปดาตะวันออก อยู่ห่างจากเวียงหม้าย 2 กิโลเมตร ห่างจากชุมชนบ้านถ้ำ 3 กิโลเมตร ที่ตั้งของเวียงห้าว อยู่บนเนินเป็นลอนลูกคลื่น มีเนินเขาโดด ๆ ค่อนข้างสูง เป็นที่ตั้งขององค์พระธาตุแจ้โหว้ มีรูปร่างไม่สม่ำเสมอ เพราะขุดคูไปตามภูมิประเทศ ผังเมืองวางตัวในแนวทิศตะวันออก-ตะวันตก มีขนาดกว้างประมาณ 900 เมตร ยาว 1,500 เมตรมีคูชั้นเดียวคันดินขนาบสองข้าง คูกว้างประมาณ 18.5 เมตร คันดินกว้างประมาณ 4.6 เมตร คูคันดินมีสภาพค่อนข้างดี ตอนกลางเวียงมีคูน้ำคันดินผ่ากลาง เชื่อมต่อระหว่างคูเวียงด้านเหนือกับด้านใต้ คูกว้างประมาณ 16 เมตรคันดินกว้างประมาณ 8 เมตร มีห้วยร่องขุยไหลผ่านทางทิศตะวันตกและลำน้ำร่องช้างไหลผ่านตะวันออก กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติ โดยทำทะเบียนค้นจากการสำรวจแหล่งโบราณคดีเวียงฮาง (พย.29-0007) เวียงห้าวน่าจะเป็นเมืองโบราณที่น่าจะมีการก่อสร้างถึง 2 ครั้ง ครั้งแรกจะมีค่อนข้างเล็กมีขอบเขตอยู่เฉพาะบริเวณเนินเขาและไหล่เขาทิศตะวันตก และเป็นลักษณะการอยู่อาศัยเพียงชั่วคราวชุมชนยังคงอาศัยอยู่นอกเมือง ต่อมามีการขยายอยู่อย่างถาวรขึ้นไปจดลำน้ำร่องช้างจากการสำรวจของกองโบราณคดี พบเศษภาชนะดินเผา เครื่องหิน เครื่องเคลือบ เครื่องถ้วยจีนราชวงค์เหม็ง ก็น่าจะมีอายุราว พุทธศตวรรษที่ 21 (พ.ศ.2000-2100) และมีองค์พระธาตุแจ่โหว้ลักษณะศิลปกรรมแบบเจดีย์พื้นเมืองล้านนาแรกเมืองน่าจะมีอายุราวประมาณ พุทธศตวรรษที่ 19
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น